Khi được đặt dưới nhiều lăng kính khác nhau, thực tập không lương có thể là cơ hội nhưng cũng là thách thức đối với nhiều bạn trẻ vừa ra trường. Dù ở giai đoạn nào, thực tập không lương vẫn luôn là chủ đề nóng hổi được các bạn sinh viên quan tâm. Và câu hỏi được đặt ra là: “Liệu chúng ta có nên đổi thời gian, chất xám để lấy vài tháng kinh nghiệm mà không được trả công hay không?”.
Thực tập không lương là gì? Ý nghĩa của thực tập không lương
Thực tập không lương là quá trình sinh viên làm việc tại doanh nghiệp trong khoảng thời gian nhất định mà không được nhận lương như nhân viên chính thức. Đổi lại, thực tập sinh sẽ có cơ hội:
- Áp dụng kiến thức đã học vào thực tế, biến lý thuyết thành thực hành.
- Học hỏi, trau dồi kỹ năng, kinh nghiệm liên quan đến chuyên ngành.
- Định hướng nghề nghiệp, xây dựng những mối quan hệ mới với đội ngũ nhân sự đã có kinh nghiệm.
Các công ty có nghĩa vụ trả lương thực tập cho sinh viên không?
Pháp luật Việt Nam không có bất kỳ quy định hoặc yêu cầu bắt buộc doanh nghiệp phải trả lương cho sinh viên thực tập.
Vì sao nhiều công ty tuyển thực tập không lương?
Trên thực tế, một doanh nghiệp đã phải tốn nhiều khoản phí khác nhau để đào tạo, hỗ trợ các bạn sinh viên tham gia thực tập, như chi phí đào tạo hoặc các khoản phí phát sinh khác. Chính vì thế, nhiều doanh nghiệp sẽ có xu hướng không trả lương cho sinh viên thực tập.
Liệu có nên thực tập không lương?
“Không có hạt mưa nào rơi nhầm chỗ!”. Vì vậy, thực tập không lương dù ít, dù nhiều vẫn mang lại những lợi ích và giá trị cho sinh viên. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp sinh viên thực tập bị lợi dụng, thậm chí là bóc lột sức lao động.
Mặt tích cực
Hoàn thành tín chỉ thực tập
Đối với nhiều trường Đại học, thực tập là tín chỉ bắt buộc. Vì vậy, khi thực tập hoặc thực tập không lương, sinh viên sẽ hoàn thành đủ tín chỉ để tốt nghiệp.
Làm việc tại các công ty lớn và chuyên nghiệp
Thực tập không lương mở ra cơ hội để sinh viên được trải nghiệm, làm việc tại những công ty lớn, môi trường chuyên nghiệp. Nhờ đó, kỹ năng, kinh nghiệm và kiến thức của sinh viên cũng được “push” đáng kể.
Làm đẹp cho CV
Có không ít bạn sinh viên chọn thực tập không lương chỉ để tích lũy kinh nghiệm bổ sung vào CV của mình. Theo tư duy “lấy lùi làm tiến” hay “thả con tép bắt con tôm”, các bạn sẵn sàng dành thời gian, công sức và chất xám để làm việc không lương. Đây chính là bước đà giúp các bạn tạo sức bật để chinh phục công việc đáng mơ ước trong tương lai.
Trải nghiệm thực tế
Dù tiếp nhận bao nhiêu kiến thức trên ghế nhà trường, bạn vẫn có thể vấp phải nhiều khó khăn nếu như không thực chiến. Vì vậy, thực tập không lương chính là cơ hội để bạn trải nghiệm thực tế, tích luỹ kinh nghiệm bổ ích cho công việc trong tương lai.
Cơ hội trở thành nhân viên chính thức
Thực tập không lương cũng là cơ hội rất tốt để sinh viên lọt vào “mắt xanh” của ban lãnh đạo công ty. Nếu thực lực và thái độ làm việc của bạn chinh phục được cấp trên, rất có thể, bạn sẽ trở thành thành viên chính thức vào một ngày không xa.
Mặt tiêu cực
Bán chất xám miễn phí
Thực tập không lương đồng nghĩa với việc sinh viên đang “bán” sức lao động miễn phí cho doanh nghiệp. Trong khi đó, các bạn còn phải đối diện với không ít gánh nặng về tài chính và cả chi phí khi tham gia thực tập.
Thiếu động lực làm việc
Thực tập không lương có thể khiến sinh viên cảm thấy chán nản và thiếu động lực làm việc.
Tâm lý không thoải mái
Có một sự thật là dù rất cần kinh nghiệm để làm đẹp CV, nhưng hầu hết thực tập sinh đều mong muốn công ty hỗ trợ lương (dù không nhiều). Vì vậy, nếu thực tập không lương, một số bạn sẽ cảm thấy không thoải mái, ảnh hưởng chất lượng công việc.
Biện pháp thay thế thực tập không lương
Ở nhiều góc độ khác nhau, thực tập không lương có thể ảnh hưởng đến tâm lý và hiệu suất làm việc của thực tập sinh. Vậy làm thế nào để “vẹn cả đôi đường”?
Tốt nhất, công ty nên có mức lương cụ thể dành cho vị trí thực tập sinh. Tất nhiên, mức lương này sẽ không cao bằng những nhân viên chính thức, nhưng đây vẫn là động lực thúc đẩy thực tập sinh khi họ tạo ra giá trị cho công ty.
Một số lưu ý khi thực tập không lương
Nếu đã hạ quyết tâm thực tập không lương tại các công ty để tích lũy kinh nghiệm, bạn cần chuẩn bị một tâm lý vững vàng, thoải mái. Cụ thể như sau:
Xác định mục tiêu
“Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng”. Trước tiên, bạn cần hiểu rõ mục tiêu của mình cũng như thông tin của công ty thực tập.
Không đặt nặng vấn đề về lương
Bạn không nên kỳ vọng vào mức lương mình sẽ nhận được khi thực tập. Thay vào đó, hãy tập trung đến những giá trị bạn nhận được từ doanh nghiệp. Đó là kiến thức, kỹ năng, vốn sống và những trải nghiệm tuyệt vời khác.
Trao đi giá trị xứng đáng
Dù thực tập không lương, nhưng bạn vẫn nên cống hiến cho doanh nghiệp giá trị, tri thức. Đây không phải là điều ngu ngốc hay mù quáng “bán mình cho tư bản”. Chỉ đơn giản, bạn cho đi thì chắc chắn sẽ nhận lại. Có thể trong tương lai, chính sự cống hiến ban đầu sẽ trở thành “kim chỉ nam” dẫn dắt bạn chinh phục giấc mơ.
Không ngừng học hỏi
Với vị thế là thực tập sinh, bạn cần chủ động học hỏi và tiếp thu kiến thức, kỹ năng mới. Đồng thời, bạn cũng nên trau dồi kinh nghiệm và mở rộng mối quan hệ với những tiền bối. Xây dựng nền tảng tốt khi thực tập là chiếc chìa khóa giúp bạn mở ra cơ hội cho sự nghiệp của mình.
3 điểm quan trọng của thực tập không lương
- Thực tập sinh không lương sẽ không được công ty chi trả mức lương cho những giờ làm việc.
- Thực tập không lương vừa mang lại giá trị, lợi ích, vừa tồn đọng nhiều vấn đề bất cập, thách thức cho cả sinh viên và doanh nghiệp hỗ trợ thực tập.
- Sinh viên vừa ra trường cần có sự chuẩn bị về mặt tâm lý, tinh thần nếu muốn thực tập để tích lũy kinh nghiệm.
Kết luận
Thực tập không lương là cơ hội tốt để sinh viên vừa ra trường có thể trải nghiệm thực tế. Tuy nhiên, các bạn vẫn nên cân nhắc thận trọng để tránh trường hợp bị lợi dụng hoặc bóc lột sức lao động. Để tìm hiểu chi tiết về thực tập không lương, bạn có thể truy cập tại đây
Trường Đại học Ngoại ngữ – Tin học Tp. Hồ Chí Minh là trường Đại học đầu tiên tại Việt Nam trở thành đối tác MOU chính thức của Công ty Cổ phần Nguồn nhân lực Siêu Việt, đơn vị chủ quản của Việc Làm 24h – website tuyển dụng phổ biến nhất Việt Nam, từ tháng 3/2022. Với vai trò đối tác chuyên môn, Vieclam24h.vn đã cùng đồng hành với HUFLIT trong các chương trình: HUFLIT Online Career 2021, HUFLIT Career Fair 2023, HUFLIT Job Fair 2022, Career talks 2023
